Từ ngày 1/7/2025, một số công trình sẽ chính thức được miễn giấy phép về xây dựng theo quy định mới của Luật Đường sắt 2025 và Luật Xây dựng sửa đổi. Đây là điểm thay đổi quan trọng, tác động trực tiếp đến doanh nghiệp bất động sản, nhà thầu xây dựng và cả người dân đang có nhu cầu xây dựng, cải tạo công trình.

Quy định mới: Miễn giấy phép xây dựng với một số dự án

Theo điểm c khoản 1 Điều 56 Luật Đường sắt 2025, đồng thời sửa đổi, bổ sung tại điểm h khoản 2 Điều 89 Luật Xây dựng, các công trình thuộc dự án đầu tư xây dựng đã được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi và nằm trong khu vực có quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc thiết kế đô thị đã được phê duyệt sẽ được miễn giấy phép xây dựng.

Điều này đồng nghĩa, nếu dự án đã có đầy đủ hồ sơ pháp lý và được thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi, chủ đầu tư có thể triển khai xây dựng mà không cần làm thủ tục xin phép xây dựng như trước đây.

Trường hợp “thiết kế cơ sở” trước đây có được miễn phép?

Một trong những băn khoăn lớn từ các dự án cũ là: trước năm 2021, các hồ sơ thường chỉ có “thẩm định thiết kế cơ sở”, không phải “thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi”.

Theo Bộ Xây dựng, các dự án chỉ được thẩm định thiết kế cơ sở theo quy định cũ không thuộc diện miễn phép xây dựng từ 1/7/2025. Điều này có nghĩa, dù bản chất hai loại hồ sơ có nhiều điểm tương đồng, nhưng pháp luật hiện hành chỉ công nhận báo cáo nghiên cứu khả thi là căn cứ để miễn phép.

Trách nhiệm quản lý và nơi tiếp nhận thông báo khởi công

Bên cạnh quy định về miễn giấy phép, pháp luật cũng quy định rõ trách nhiệm quản lý trật tự xây dựng. Theo Điều 67 và khoản 8 Điều 121 Nghị định 175/2024/NĐ-CP, UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm toàn diện về việc tiếp nhận thông báo khởi công, quản lý hoạt động xây dựng trên địa bàn.

Điều này có nghĩa, khi triển khai công trình, chủ đầu tư vẫn phải gửi thông báo khởi công đến cơ quan có thẩm quyền tại địa phương theo phân cấp, thường là Sở Xây dựng hoặc cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND tỉnh.

Ý nghĩa đối với doanh nghiệp và người dân

1. Tiết kiệm thời gian, chi phí: Việc miễn giấy phép giúp rút ngắn quy trình thủ tục, giảm chi phí hành chính cho doanh nghiệp.

2. Đẩy nhanh tiến độ dự án: Các chủ đầu tư có thể nhanh chóng triển khai công trình sau khi có báo cáo nghiên cứu khả thi được thẩm định.

3. Tăng tính minh bạch: Chỉ những dự án có pháp lý rõ ràng, quy hoạch 1/500 được duyệt mới được miễn phép, giúp hạn chế tình trạng xây dựng trái phép.

Tuy nhiên, đối với những dự án đã được thẩm định thiết kế cơ sở trước năm 2021, chủ đầu tư vẫn cần thực hiện thủ tục xin phép xây dựng như quy định hiện hành.

Lời khuyên từ chuyên gia

Doanh nghiệp và người dân khi triển khai dự án cần:

1. Kiểm tra kỹ hồ sơ pháp lý để xác định công trình có thuộc diện miễn phép hay không.

2. Liên hệ cơ quan chức năng địa phương để được hướng dẫn chính xác về thủ tục thông báo khởi công.

Tuân thủ quy hoạch 1/500 hoặc thiết kế đô thị đã phê duyệt, tránh phát sinh rủi ro pháp lý trong quá trình triển khai.

Chuyên Gia Tư Vấn BĐS Tara Le
Liên hệ tư vấn: 0917.839.686