Giữa cơn khát nhà ở giá rẻ tại TP.HCM và Hà Nội, hàng nghìn người thu nhập thấp vẫn phải đứng ngoài “giấc mơ an cư” vì  giá nhà ở xã hội đang dần vượt khỏi khả năng chi trả – ngay cả trên thị trường thứ cấp.

Cầu tăng mạnh, nhưng cung “tắc nghẽn” nghiêm trọng

Theo thống kê từ Bộ Xây dựng, Việt Nam cần xây dựng tối thiểu 1 triệu căn nhà ở xã hội (NƠXH) trước năm 2030 để đáp ứng nhu cầu chỗ ở của người dân, đặc biệt là công nhân và lao động nhập cư tại các đô thị lớn. Tại TP.HCM – nơi có hơn 9,5 triệu dân, nhu cầu này còn cấp bách hơn bao giờ hết.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy nguồn cung nhà ở xã hội đang cực kỳ hạn chế, trong khi thị trường lại dư thừa các dự án căn hộ cao cấp. Nghịch lý này đang đẩy giá NƠXH tăng mạnh – đặc biệt trên thị trường thứ cấp, khiến người thực sự có nhu cầu không thể tiếp cận.

Hạ tầng yếu, giá xây dựng leo thang, quy hoạch thiếu đồng bộ

Theo TS. Sử Ngọc Khương – Giám đốc cấp cao Savills Việt Nam, sự thiếu đồng bộ về quy hoạch, quỹ đất, hạ tầng kỹ thuật – xã hội khiến nhiều dự án NƠXH dù đã xây xong nhưng vẫn “vắng bóng cư dân”. Các khu nhà này thường xa trung tâm, thiếu tiện ích sống, giao thông bất tiện, khiến người dân không mặn mà.

Ba điểm nghẽn chính cản trở phát triển NƠXH hiện nay gồm:

• Hạ tầng chưa đầy đủ: Không có trường học, bệnh viện, chợ dân sinh.

• Giá vật liệu xây dựng tăng mạnh: Đẩy chi phí đầu tư lên cao.

• Thị trường thứ cấp biến dạng: Nhà ở xã hội bị “thổi giá”, có nơi tăng gấp đôi, gấp ba sau vài năm.

Điều này làm sai lệch mục tiêu ban đầu của NƠXH – đó là giúp người thu nhập thấp có nhà ở ổn định, giá hợp lý.

Người có nhu cầu thật vẫn không mua được nhà ở xã hội

Một trong những bất cập lớn nhất hiện nay là cung – cầu không gặp nhau. Trong khi Chính phủ đặt mục tiêu xây dựng nhà cho người thu nhập thấp, thì thị trường lại xuất hiện hiện tượng đầu cơ, mua đi bán lại, đẩy giá tăng ngoài tầm kiểm soát.

Ngoài ra, điều kiện tiếp cận vay vốn, thủ tục hành chính và chính sách ưu đãi chưa rõ ràng khiến nhóm người cần mua NƠXH gặp nhiều rào cản. Không ít trường hợp người lao động dù đủ điều kiện thu nhập, nhưng không thể vay vốn ngân hàng hoặc chờ xét duyệt hồ sơ quá lâu.

Giải pháp nào để “mở khóa” thị trường nhà ở xã hội?

Chuyên gia đề xuất một số giải pháp cấp thiết giúp thị trường nhà ở xã hội vận hành đúng mục tiêu:

✅ Xác định rõ quỹ đất NƠXH trong quy hoạch đô thị và giao cho các chủ đầu tư thực hiện theo mô hình KPI – có đánh giá và giám sát chặt chẽ.

✅ Hỗ trợ tín dụng ưu đãi cho cả doanh nghiệp xây dựng lẫn người mua nhà, giúp giảm chi phí đầu tư và tăng khả năng tiếp cận của người dân.

✅ Rút ngắn quy trình pháp lý, xét duyệt hồ sơ mua nhà, đặc biệt với nhóm thu nhập thấp, công nhân và người bị giải tỏa trắng.

✅ Quy hoạch đồng bộ hạ tầng kỹ thuật – xã hội tại các khu NƠXH: giao thông, trường học, y tế, việc làm… để tạo môi trường sống bền vững.

Nhà ở xã hội: Không chỉ là nơi ở, mà là trụ cột an sinh

Việc chậm giải quyết nhu cầu an cư cho người lao động đô thị không chỉ gây mất cân đối thị trường, mà còn tiềm ẩn rủi ro xã hội lâu dài: gia tăng nhà trọ kém chất lượng, di cư tự phát, bất ổn dân cư.

“Nếu người thu nhập thấp không có cơ hội sở hữu nhà, không có nơi ở ổn định, tệ nạn và các vấn đề xã hội sẽ tiếp tục tăng”, TS. Khương cảnh báo.

Do đó, nhà ở xã hội cần được nhìn nhận như một phần quan trọng trong chiến lược phát triển đô thị bền vững – không đơn thuần là giải pháp tạm thời.

Kết luận: Khi “giấc mơ an cư” vẫn còn quá xa

Mục tiêu xây dựng 1 triệu căn NƠXH đến năm 2030 sẽ chỉ là con số nếu không có các chính sách đột phá về pháp lý, tài chính và quy hoạch. Trong khi người dân vẫn đang chờ đợi cơ hội được sở hữu một căn hộ đúng nghĩa, thị trường cần một bàn tay đủ mạnh và đủ nhanh từ phía Chính phủ để đưa nhà ở xã hội về đúng “địa chỉ” cần thiết.

Chuyên Gia Tư Vấn BĐS Tara Le
Liên hệ tư vấn: 0917.839.686