Những “vết nứt” trong hoạt động phát hành trái phiếu tại các ngân hàng đang khiến thị trường tài chính một lần nữa dậy sóng. Sau kết luận của Thanh tra Chính phủ về một số sai phạm trong quản lý và sử dụng vốn trái phiếu, câu hỏi đặt ra là: Làm thế nào để kiểm soát rủi ro hệ thống khi ngân hàng – nhóm phát hành lớn nhất thị trường – đang lấn sân quá sâu vào kênh này?

Ngân hàng đồng loạt lên tiếng sau kết luận thanh tra

Kết luận 276 của Thanh tra Chính phủ vừa công bố cho thấy một số ngân hàng thương mại có dấu hiệu phát hành trái phiếu sai mục đích, quản lý dòng tiền chưa đúng quy định.
Ngay sau đó, nhiều nhà băng đã nhanh chóng lên tiếng phản hồi.

VPBank cho biết, trong các lô trái phiếu phát hành giai đoạn 2016–2022, việc sử dụng vốn có sự điều chỉnh linh hoạt nhằm “tối ưu” nguồn lực ngắn hạn trước khi đưa vào mục tiêu trung và dài hạn. Ngân hàng khẳng định đã hoàn thiện công bố thông tin và tách bạch rõ ràng các khoản huy động trái phiếu.

MB cũng cho rằng, toàn bộ các lô trái phiếu đã được thực hiện nghĩa vụ tài chính đầy đủ, phần lớn đã tất toán, chỉ còn một phần nhỏ đang được quản lý đúng quy định.
Tương tự, OCB khẳng định tuân thủ đầy đủ quy trình phát hành, công bố thông tin và thanh toán gốc – lãi đúng hạn; đồng thời đã khắc phục triệt để các sai sót kỹ thuật phát sinh trước đây.

Ngân hàng chiếm hơn 70% lượng phát hành – vì sao đáng lo?

Theo dữ liệu Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA), 9 tháng đầu năm 2025, lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt gần 398.000 tỷ đồng, trong đó nhóm ngân hàng chiếm tới 73%.
Riêng tháng 9, giá trị phát hành đã vượt 17.000 tỷ đồng, với các “ông lớn” như MB, LPBank, ACB và HDBank dẫn đầu.

Mục tiêu của các nhà băng là tăng nguồn vốn trung – dài hạn để đảm bảo an toàn thanh khoản. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng việc dùng vốn huy động dài hạn cho vay ngắn hạn đang tiềm ẩn rủi ro lớn – đặc biệt là mất cân đối kỳ hạn và rủi ro thanh khoản khi đến kỳ đáo hạn.

Chuyên gia cảnh báo: Đừng để trái phiếu ngân hàng trở thành “con dao hai lưỡi”

1. Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia tài chính, cho rằng việc các ngân hàng ồ ạt phát hành trái phiếu có thể khiến thị trường mất cân đối nếu thiếu cơ chế giám sát dòng vốn sau phát hành.

“Quy định pháp lý về phát hành trái phiếu hiện nay không thiếu, nhưng vấn đề nằm ở khâu thực thi và kiểm soát. Nếu dòng tiền không được minh bạch, trái phiếu ngân hàng – vốn là kênh huy động an toàn – có thể trở thành rủi ro hệ thống,” ông Thịnh nhấn mạnh.

Ông cũng chỉ ra thực tế, nhiều ngân hàng phát hành trái phiếu dài hạn nhưng cho vay ngắn hạn, nhằm linh hoạt hóa nguồn vốn, khiến thị trường mất đi tính ổn định cần thiết.
Sự chênh lệch giữa kỳ hạn phát hành và cho vay có thể buộc các nhà băng phải “chế biến” sản phẩm tài chính, làm mờ ranh giới giữa trái phiếu ngắn và dài hạn, từ đó tạo ra lỗ hổng trong giám sát.

Cần cơ chế giám sát thực chất – không chỉ trên giấy tờ

Vấn đề lớn nhất, theo các chuyên gia, không nằm ở việc cấm hay siết chặt phát hành trái phiếu, mà là làm sao kiểm soát mục đích sử dụng vốn và quản trị rủi ro sau phát hành.
Nếu các ngân hàng không minh bạch trong báo cáo và công bố thông tin, niềm tin thị trường sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, tác động dây chuyền đến thanh khoản toàn hệ thống.

“Muốn chặn rủi ro, không thể chỉ ‘bốc thuốc’ tạm thời bằng văn bản. Cần kiểm tra định kỳ, giám sát dòng tiền thực, và xử lý nghiêm mọi trường hợp biến tướng,” chuyên gia nhấn mạnh.

Tổng kết

Trái phiếu ngân hàng – nếu được quản lý minh bạch và phát hành đúng bản chất – là công cụ hữu hiệu giúp hệ thống tài chính ổn định, tăng nguồn vốn trung dài hạn.
Ngược lại, nếu để lỏng quản lý, đây sẽ là “ngòi nổ chậm” gây tác động tiêu cực đến toàn bộ nền kinh tế.

Chuyên Gia Tư Vấn BĐS Tara Le
Liên hệ tư vấn: 0917.839.686