Tiểu thương từ chối chuyển khoản : “Chỉ nhận tiền mặt nhé!” – câu nói tưởng chừng vô hại đang âm thầm tạo nên “vùng xám” tài chính đáng lo ngại, đẩy nỗ lực số hóa và minh bạch hóa giao dịch của cả nền kinh tế rơi vào thế bị động.

Thói quen cũ – Tâm lý mới: Né thuế, né chuyển đổi

Từ ngày 1/7/2025, theo Luật Thuế Giá Trị Gia Tăng sửa đổi, mọi giao dịch muốn được khấu trừ thuế GTGT bắt buộc phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, kể cả giao dịch dưới 20 triệu đồng.

Thế nhưng, thay vì chuyển mình theo quy định mới, nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ đang chọn cách lùi lại, quay về với phương thức “chỉ nhận tiền mặt” như một cách né tránh pháp luật thuế.

📍 “Tôi chỉ bán vài trăm nghìn mỗi ngày, không muốn dính rắc rối kê khai, thuế má nên dừng luôn thanh toán chuyển khoản”, một chủ cửa hàng tạp hóa tại quận Đống Đa (Hà Nội) chia sẻ.

Câu chuyện này không hiếm. Tại các chợ truyền thống, quán ăn, cửa hàng thời trang, việc từ chối thanh toán bằng thẻ hoặc ví điện tử đang xuất hiện trở lại. Một số nơi còn áp dụng phụ phí chuyển khoản, càng khiến người tiêu dùng dè chừng.

Hệ lụy tài chính và nguy cơ thất thu thuế

Theo các chuyên gia, hành vi chỉ nhận tiền mặt không chỉ ảnh hưởng đến trải nghiệm tiêu dùng, mà còn tạo ra “vùng mờ” trong quản lý dòng tiền, khiến Nhà nước khó truy vết doanh thu, dẫn đến thất thu thuế nghiêm trọng.

🔎 Ước tính mỗi năm, nếu xu hướng này lan rộng, ngân sách quốc gia có thể thất thu hàng chục nghìn tỷ đồng chỉ riêng thuế GTGT.

Không dừng lại ở đó, hành vi này còn gây lệch hướng phát triển kinh tế số, phá vỡ nền tảng hóa đơn điện tử và thanh toán minh bạch. Hệ thống tín dụng bị ảnh hưởng vì tiền mặt bị “đóng băng” ngoài ngân hàng, kéo giảm hệ số nhân tiền tệ – một yếu tố sống còn của chu trình kinh tế.

Cạnh tranh méo mó, thị trường thiếu công bằng

Việc một bộ phận người bán lén lút tránh thuế bằng cách dùng tiền mặt cũng tạo bất công cho các doanh nghiệp tuân thủ đầy đủ. Doanh nghiệp thực hiện đúng sẽ phải gánh chi phí cao hơn, bị cạnh tranh không lành mạnh, trong khi người tiêu dùng mất quyền lợi bảo vệ pháp lý khi mua bán không hóa đơn.

Ngoài ra, môi trường này cũng tiềm ẩn nguy cơ rửa tiền, trốn thuế thu nhập, và giao dịch ngầm, ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh tài chính quốc gia.

Giải pháp nào cho thực trạng “chỉ nhận tiền mặt”?

Theo chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu, chuyển từ cưỡng chế sang hỗ trợ là giải pháp tối ưu trong giai đoạn đầu:

• 📌 Hạ thấp ngưỡng bắt buộc thanh toán không tiền mặt – ví dụ từ 5 triệu đồng trở lên, tránh ảnh hưởng tới giao dịch nhỏ lẻ.
• 📌 Miễn giảm phí giao dịch ngân hàng, khuyến khích thanh toán điện tử.
• 📌 Đào tạo, hướng dẫn tiểu thương áp dụng hóa đơn điện tử, cài đặt phần mềm, đặc biệt ở chợ truyền thống và vùng xa.
• 📌 Tăng cường kiểm tra, xử phạt công khai các hành vi cố tình vi phạm.
• 📌 Khuyến khích người tiêu dùng yêu cầu hóa đơn, thanh toán qua ngân hàng, qua đó góp phần xây dựng thói quen minh bạch.

Kết luận

“Chỉ nhận tiền mặt” không còn là câu chuyện nhỏ lẻ trong những sạp hàng ngoài chợ, mà đang là dấu hiệu cho thấy rào cản lớn trong quá trình số hóa nền kinh tế. Để giải bài toán này, cần sự vào cuộc đồng bộ giữa chính sách, công nghệ và ý thức cộng đồng.

➡️ Minh bạch là xu hướng không thể đảo ngược. Nếu không hành động kịp thời, nền kinh tế có thể bị chia cắt bởi chính những đồng tiền tưởng như vô hại – nhưng lại chạy ngoài luồng hệ thống.

Chuyên Gia Tư Vấn BĐS Tara Le
Liên hệ tư vấn: 0917.839.686