Bạn gửi tiết kiệm hay đang vay tiền ngân hàng, dù ở vị trí nào, lãi suất luôn là yếu tố “tối quan trọng” ảnh hưởng trực tiếp đến túi tiền của bạn. Nhưng liệu bạn đã thật sự hiểu cách ngân hàng tính lãi và làm sao để tối ưu lợi ích?
Hãy cùng tìm hiểu chi tiết dưới đây – đơn giản, dễ hiểu nhưng vô cùng quan trọng nếu bạn muốn đầu tư thông minh hoặc vay tiền khôn ngoan.
I. Lãi Suất Ngân Hàng Là Gì?
Lãi suất ngân hàng là tỷ lệ phần trăm mà ngân hàng áp dụng để tính số tiền bạn phải trả khi vay (lãi vay), hoặc số tiền bạn nhận được khi gửi tiết kiệm (lãi tiết kiệm).
Có hai loại lãi suất phổ biến:
- Lãi suất cho vay: Khoản chi phí bạn phải trả cho ngân hàng, tính theo % trên số tiền vay.
- Lãi suất tiền gửi: Khoản tiền bạn được ngân hàng trả khi gửi tiết kiệm, cũng tính theo % số tiền gửi.
Tùy thuộc vào chính sách điều hành tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), lãi suất có thể thay đổi định kỳ nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.

II. Cách Ngân Hàng Tính Lãi Suất
Việc tính lãi ngân hàng dựa vào nhiều yếu tố:
- Số dư thực tế
- Số ngày gửi/vay
- Mức lãi suất tính lãi
- Loại hình lãi (đơn hay kép)
Công thức chung:
Tiền lãi = (Số dư thực tế × Số ngày duy trì × Lãi suất)/365
1. Lãi suất đơn
Là kiểu lãi được tính trên tiền gốc ban đầu trong toàn bộ thời gian vay hoặc gửi.
Công thức:
Tiền lãi = Gốc × Lãi suất × Thời gian
→ Thường dùng cho khoản vay ngắn hạn hoặc gửi tiết kiệm kỳ hạn cố định.
2. Lãi suất kép
Là kiểu lãi tính trên cả tiền gốc và phần lãi đã sinh ra, giúp số tiền tăng trưởng mạnh theo thời gian.
Công thức:
Tiền lãi = Gốc × [(1 + Lãi suất)^n – 1]
Trong đó:
- n là số kỳ ghép lãi
- Lãi suất tính theo kỳ
→ Rất hiệu quả cho gửi tiết kiệm lâu dài.
III. Lãi Suất Ảnh Hưởng Gì Đến Người Dân?
✔ Với người đi vay:
- Lãi suất thấp → Chi phí vay rẻ hơn, dễ tiếp cận vốn, phù hợp mở rộng kinh doanh, đầu tư.
- Lãi suất cao → Gánh nặng trả nợ tăng, cần lên kế hoạch tài chính và dự phòng rủi ro lãi suất thả nổi.
✔ Với người gửi tiết kiệm:
- Lãi suất cao → Cơ hội sinh lời tốt hơn, đặc biệt với các khoản tiết kiệm dài hạn.
- Lãi suất thấp → Sinh lời ít, nhiều người chuyển hướng sang đầu tư chứng khoán, bất động sản.
IV. Lãi Suất Cố Định vs Lãi Suất Thả Nổi
- Lãi suất cố định: Không thay đổi trong thời gian cam kết. Phù hợp khi thị trường có xu hướng tăng lãi suất.
- Lãi suất thả nổi: Điều chỉnh định kỳ theo thị trường. Lãi có thể tăng hoặc giảm theo lãi suất cơ bản của NHNN.
Người vay nên hiểu rõ hợp đồng, đặc biệt là các điều khoản thay đổi lãi suất sau thời gian ưu đãi.
V. Làm Gì Để Tối Ưu Lợi Ích Với Lãi Suất?
🔹 Với người gửi:
- Chọn ngân hàng có lãi suất cao nhưng uy tín.
- Cân nhắc kỳ hạn gửi phù hợp mục tiêu tài chính.
- Xem xét gửi lãi kép để tối ưu lợi nhuận.
🔹 Với người vay:
- So sánh kỹ các gói lãi suất cố định vs thả nổi.
- Dự trù chi phí tăng lãi suất trong tương lai.
- Luôn có phương án dự phòng nếu dòng tiền gián đoạn.
Kết luận
Hiểu rõ về lãi suất ngân hàng là nền tảng để bạn đưa ra quyết định tài chính thông minh. Dù là người gửi tiết kiệm hay người vay vốn, nắm vững cách tính và xu hướng điều chỉnh lãi suất giúp bạn tối ưu được lợi ích và giảm thiểu rủi ro tài chính.
Chuyên Gia Tư Vấn BĐS Tara Le
Liên hệ tư vấn: 0917.839.686