Từ ngày 17/6, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) đã chính thức khởi động quá trình xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử trong hoạt động thu hồi nợ – một bước đi mang tính bước ngoặt nhằm thiết lập chuẩn mực đạo đức, nâng cao tính minh bạch, và giảm rủi ro pháp lý trong hoạt động vốn được xem là “nhạy cảm” nhất của ngành ngân hàng.

Vì sao cần bộ quy tắc chung cho thu hồi nợ?

Theo TS. Nguyễn Quốc Hùng – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VNBA, thời gian qua đã có không ít vụ việc liên quan đến thu hồi nợ gây tranh cãi, làm tổn hại đến hình ảnh toàn ngành. Một trong những nguyên nhân là do mỗi ngân hàng, công ty tài chính đều tự xây dựng quy định nội bộ riêng, dẫn đến thiếu đồng bộ về hành vi nghiệp vụ, quy trình xử lý và cách ứng xử với khách hàng.

Trong khi các tổ chức tín dụng đang chịu sức ép kép: vừa thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, vừa kiểm soát nợ xấu, thì việc thiếu chuẩn mực chung khiến rủi ro đạo đức và tranh chấp pháp lý có nguy cơ gia tăng.

Ba trụ cột chính của Bộ quy tắc

Dưới sự hỗ trợ kỹ thuật từ Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), bộ quy tắc đang được xây dựng theo 3 nguyên tắc cốt lõi:

1. Xác định hành vi được phép và không được phép trong thu hồi nợ
   • Cấm thu tiền mặt trực tiếp từ khách hàng

   • Nghiêm cấm nhận quà tặng, bôi trơn dưới mọi hình thức

   • Hạn chế tối đa hành vi gây áp lực tinh thần đối với người vay

2. Thiết lập cơ chế giám sát và tuân thủ nội bộ
   • Có quy trình kiểm tra, đánh giá định kỳ đối với cán bộ thu hồi nợ

   • Xây dựng hệ thống báo cáo hành vi sai phạm

3. Minh bạch trong tiếp nhận và xử lý khiếu nại
   • Có đường dây nóng, nền tảng phản ánh độc lập

   • Truy xuất toàn bộ quá trình xử lý, đảm bảo bảo vệ quyền lợi khách hàng

Tôn trọng quyền riêng tư và luật bảo vệ dữ liệu cá nhân

Điểm đặc biệt đáng chú ý là bộ quy tắc sẽ tích hợp các yêu cầu bảo mật dữ liệu cá nhân theo Nghị định 13/2023/NĐ-CP và luật liên quan sắp ban hành. Các tình huống có thể phát sinh xung đột giữa nhiệm vụ thu hồi nợ và quyền riêng tư của khách hàng sẽ được hướng dẫn chi tiết để xử lý hợp lý, đúng pháp luật

Không chỉ là quy tắc, mà là định hướng văn hóa ngành

Các ngân hàng như Vietcombank, VietinBank, HD SAISON… đều đồng thuận về tầm quan trọng của bộ quy tắc này, đồng thời đóng góp nhiều đề xuất thực tiễn như:

• Phân nhóm rõ khách hàng cá nhân, doanh nghiệp để có cách tiếp cận phù hợp

• Quy định bắt buộc giấy giới thiệu, giấy ủy quyền hợp pháp khi tiếp xúc khách hàng

• Có sự tham gia của chính cán bộ đang trực tiếp thu hồi nợ vào quá trình soạn thảo

Lộ trình triển khai và mục tiêu

Tổ soạn thảo do bà Chu Thị Quỳnh Hoa, Phó Trưởng Ban Pháp luật và Nghiệp vụ VNBA làm Tổ trưởng, sẽ tiếp nhận đóng góp từ toàn bộ cộng đồng hội viên và tổ chức lấy ý kiến nhiều vòng, trước khi chính thức ban hành và áp dụng trong toàn hệ thống ngân hàng là thành viên của VNBA.

1. Nguyễn Quốc Hùng khẳng định:

“Bộ quy tắc không chỉ nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan mà còn là một bước tiến quan trọng trong hành trình xây dựng hình ảnh ngân hàng Việt Nam nhân văn – chuyên nghiệp – chuẩn mực trong mắt cộng đồng và quốc tế.”

📌 Tổng kết: Việc VNBA xây dựng bộ quy tắc thu hồi nợ lần đầu tiên là tín hiệu tích cực cho thị trường tài chính Việt Nam, khẳng định định hướng phát triển lành mạnh, tuân thủ pháp lý và tôn trọng khách hàng. Trong bối cảnh ngành ngân hàng đang chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng công nghệ và chuẩn quốc tế, đây là bước đi đúng lúc và đầy ý nghĩa.

Chuyên Gia Tư Vấn BĐS Tara Le
Liên hệ tư vấn: 0917.839.686