Bỏ giấy phép xây dựng sẽ không chỉ giảm bớt chi phí và thời gian cho người dân, doanh nghiệp mà còn là bước ngoặt lớn để xóa bỏ cơ chế “xin – cho” trong lĩnh vực xây dựng.

✅ Vì sao bỏ giấy phép xây dựng là xu thế tất yếu?

Tại phiên họp Chính phủ mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo mạnh mẽ việc cắt bỏ các thủ tục hành chính không cần thiết, đặc biệt là thủ tục cấp phép xây dựng – một trong những rào cản lớn nhất đối với người dân và doanh nghiệp khi muốn triển khai dự án hoặc xây nhà.

Theo các chuyên gia, việc vẫn phải xin giấy phép dù đã có quy hoạch chi tiết 1/500 là lặp lại quy trình, gây lãng phí thời gian, tiền bạc và tạo ra “kẽ hở” cho các loại chi phí không chính thức – hay còn gọi là phí ‘không tên’.

📌 Quy hoạch chi tiết 1/500: Chìa khóa thay thế giấy phép xây dựng

Theo Kiến trúc sư Trần Ngọc Chính, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, nếu khu vực đã có quy hoạch chi tiết 1/500 – xác định rõ mật độ xây dựng, chiều cao tầng, khoảng lùi, có tầng hầm hay không… thì người dân và doanh nghiệp không cần xin phép xây dựng nữa.

Khi đó, cơ quan chức năng chỉ cần giám sát quá trình thi công đúng theo quy hoạch đã duyệt – tức là chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm.

🏗️ Doanh nghiệp bất động sản nói gì?

Ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty Lê Thành, chỉ ra rằng quá trình từ quy hoạch chi tiết đến cấp phép xây dựng hiện nay phải trải qua ít nhất 4 bước gần như trùng lặp.

“Chỉ riêng việc chờ giấy phép đã khiến doanh nghiệp mất thêm 6 tháng và bỏ lỡ không ít cơ hội kinh doanh.”

Ngoài ra, nhiều chủ đầu tư còn phải gánh thêm chi phí “không tên” để hồ sơ được xử lý nhanh, hoặc tìm đến các “cò” làm dịch vụ giấy phép – dẫn đến một vòng xoáy nhũng nhiễu và tiêu cực kéo dài nhiều năm.

🚧 Vì sao chưa thể bỏ giấy phép ngay lập tức?

Thách thức lớn nhất hiện nay là nhiều khu vực chưa phủ kín quy hoạch chi tiết 1/500 – điều kiện tiên quyết để bỏ giấy phép xây dựng.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho biết: “Ở các nước phát triển, người dân chỉ cần tra cứu quy hoạch trực tuyến là có thể xây nhà đúng chuẩn. Việt Nam cũng nên hướng đến mô hình chính quyền điện tử và quy hoạch số hóa như vậy.”

Tuy nhiên, do sự phức tạp và đa dạng của các lô đất trong khu dân cư hiện hữu, chi phí lập quy hoạch chi tiết sẽ rất lớn. Vì vậy, cần xã hội hóa công tác lập quy hoạch, chọn khu vực có nhu cầu cao để triển khai trước.

💡 Hướng đi cho tương lai: Chính quyền số & hậu kiểm hiệu quả

Theo ông Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường, nhiều quốc gia tiên tiến đã bỏ giấy phép xây dựng với công trình nhỏ, thay vào đó là khai báo xây dựng online, hệ thống tự kiểm tra quy hoạch.

Nếu hợp lệ, người dân được phép xây dựng. Vi phạm sẽ bị xử phạt nghiêm thông qua giám sát số hóa và phản ánh cộng đồng – tiết kiệm chi phí cho cả người dân và Nhà nước.

🔎 Tổng kết: Bỏ giấy phép xây dựng – đơn giản hóa thủ tục, thúc đẩy thị trường

Việc bỏ giấy phép xây dựng không chỉ giúp người dân và doanh nghiệp bớt gánh nặng chi phí, thời gian, mà còn góp phần minh bạch hóa hoạt động xây dựng, giảm thiểu tiêu cực, và tạo điều kiện cho một môi trường đầu tư thân thiện, hiệu quả và phát triển bền vững.

Đây không chỉ là câu chuyện cải cách thủ tục, mà là bước đi chiến lược để hiện đại hóa ngành bất động sản Việt Nam trong thời đại chính quyền số và quy hoạch thông minh.

Chuyên Gia Tư Vấn BĐS Tara Le
Liên hệ tư vấn: 0917.839.686