Bắt đầu từ năm 2026, khi Nhà nước thu hồi đất trồng lúa, mức giá đền bù sẽ không còn áp dụng khung giá đất cứng như trước mà được xác định sát với giá thị trường, mở ra cơ hội được bồi thường công bằng, minh bạch hơn cho người dân. Đây là một trong những thay đổi quan trọng nhất của Luật Đất đai 2024, tác động trực tiếp đến quyền lợi của hàng triệu hộ nông dân trên cả nước.

1. Điều kiện để được bồi thường khi bị thu hồi đất trồng lúa

Theo điểm a khoản 2 Điều 9 Luật Đất đai 2024, đất trồng lúa thuộc nhóm đất nông nghiệp. Khi Nhà nước thu hồi, người dân sẽ được xem xét bồi thường bằng đất, bằng tiền hoặc bằng nhà ở, tùy theo quỹ đất và chính sách cụ thể của từng địa phương. Tuy nhiên, để được hưởng quyền lợi này, người sử dụng đất cần đáp ứng hai điều kiện quan trọng:

• Sử dụng đất hợp pháp, không phải đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm.

• Có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, bao gồm một trong các loại giấy tờ như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyết định giao hoặc cho thuê đất, quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, văn bản công nhận đấu giá quyền sử dụng đất…

Ngoài ra, những trường hợp đã nhận chuyển nhượng hợp pháp nhưng chưa hoàn thành đăng ký, hoặc đang xử lý nợ qua hợp đồng thế chấp… cũng được xem xét bồi thường nếu đủ căn cứ pháp lý.

2. Cách tính giá đền bù đất trồng lúa từ năm 2026

Một trong những thay đổi lớn nhất của Luật Đất đai 2024 là bãi bỏ khung giá đất cố định, thay vào đó, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ ban hành bảng giá đất hàng năm, dựa trên biến động thực tế của thị trường. Điều này có nghĩa là giá đền bù đất nông nghiệp, bao gồm cả đất trồng lúa, sẽ tăng lên đáng kể ở nhiều khu vực, đặc biệt là những nơi có tốc độ đô thị hóa nhanh.

Căn cứ Điều 159 Luật Đất đai 2024 và Điều 4 Nghị định 88/2024/NĐ-CP:

• Nếu bồi thường bằng đất khác loại, giá đất sẽ tính theo bảng giá đất tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

• Nếu bồi thường bằng hình thức cho thuê đất trả tiền một lần, giá đất được xác định theo giá cụ thể do UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm đó.

Trong trường hợp có chênh lệch giữa tiền bồi thường và tiền sử dụng đất/tiền thuê đất phải nộp, sẽ xử lý như sau:

• Nếu tiền bồi thường cao hơn, người bị thu hồi đất sẽ được nhận phần chênh lệch.

• Nếu tiền bồi thường thấp hơn, người dân phải nộp phần còn lại cho Nhà nước.

3. Chính sách hỗ trợ đi kèm khi thu hồi đất trồng lúa

Ngoài tiền bồi thường, người có đất trồng lúa bị thu hồi còn được hưởng thêm một số chính sách hỗ trợ theo quy định của Luật Đất đai 2024, như:

• Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất, giúp người dân có thời gian chuyển đổi nghề nghiệp hoặc ổn định nơi ở mới.

• Hỗ trợ ổn định kinh doanh, nếu đất bị thu hồi đang được sử dụng vào hoạt động sản xuất.

• Hỗ trợ chi phí di dời cây trồng, vật nuôi, công trình phụ trợ trên đất.

  

4. Mức giá đền bù cụ thể sẽ do địa phương quyết định

Hiện tại, không có một mức giá đền bù đất trồng lúa thống nhất trên toàn quốc, mà sẽ do UBND cấp tỉnh hoặc cấp huyện (tùy từng trường hợp) quyết định, căn cứ vào bảng giá đất và tình hình thực tế tại địa phương vào thời điểm thu hồi đất.

Với nguyên tắc giá sát thị trường và điều chỉnh hàng năm, người dân có đất trồng lúa bị thu hồi từ năm 2026 trở đi có thể kỳ vọng mức bồi thường cao hơn đáng kể so với trước, đặc biệt ở những khu vực ven đô, gần các tuyến đường giao thông lớn hoặc các khu công nghiệp đang mở rộng.

Chuyên Gia Tư Vấn BĐS Tara Le
Liên hệ tư vấn: 0917.839.686