Luật Đất đai 2024, có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, đã đưa ra những thay đổi quan trọng trong việc quản lý và sử dụng đất đai. Một trong những điểm nổi bật của luật mới là quy định về các trường hợp sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất) sẽ bị thu hồi. So với Luật Đất đai 2013, các quy định mới không chỉ mở rộng thêm các trường hợp thu hồi mà còn làm rõ hơn các nguyên nhân dẫn đến việc thu hồi sổ đỏ của người dân.

1. Sổ đỏ cấp không đúng thẩm quyền hoặc sai về diện tích đất

Một trong những trường hợp đầu tiên và quan trọng nhất mà sổ đỏ sẽ bị thu hồi là khi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bị cấp không đúng thẩm quyền hoặc sai về diện tích đất. Điều này có thể xảy ra nếu cán bộ có thẩm quyền trong việc cấp sổ đỏ thực hiện sai quy trình, dẫn đến việc cấp sổ cho người sử dụng đất không đúng theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, sổ đỏ sẽ bị thu hồi nếu cấp cho người sử dụng đất không đủ điều kiện hoặc cấp cho sai mục đích sử dụng đất, sai thời hạn sử dụng hoặc sai nguồn gốc sử dụng đất.

2. Thu hồi khi bị tòa án tuyên hủy hoặc yêu cầu từ cơ quan thi hành án

Theo Luật Đất đai 2024, một bổ sung quan trọng là quy định về việc thu hồi sổ đỏ khi tòa án tuyên hủy hoặc yêu cầu thu hồi theo quyết định của cơ quan thi hành án. Trong các trường hợp này, nếu người phải thi hành án không nộp sổ đỏ đã cấp, cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành thu hồi sổ đỏ để thi hành án theo yêu cầu của tòa án hoặc cơ quan thi hành án.

3. Thu hồi khi toàn bộ diện tích đất trong sổ đỏ bị thu hồi

Trường hợp thứ ba mà sổ đỏ sẽ bị thu hồi là khi toàn bộ diện tích đất ghi trong sổ đỏ bị thu hồi. Điều này có thể xảy ra khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất để phục vụ các dự án phát triển kinh tế, quốc phòng, an ninh hoặc vì lý do công ích khác. Khi diện tích đất trong sổ đỏ bị thu hồi, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ bị hủy bỏ.

4. Thu hồi khi cấp đổi sổ đỏ

Khi người sử dụng đất thực hiện thủ tục cấp đổi sổ đỏ, sổ đỏ cũ sẽ bị thu hồi. Điều này là quy định phổ biến khi người sử dụng đất yêu cầu cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, ví dụ như khi có thay đổi về thông tin thửa đất hoặc tài sản gắn liền với đất. Sổ đỏ mới sẽ được cấp và sổ cũ sẽ bị thu hồi.

5. Thu hồi khi cấp sổ đỏ cho người sử dụng đất không đúng quy định

Trường hợp này đề cập đến việc thu hồi sổ đỏ nếu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp sai quy định, chẳng hạn như trong các trường hợp tranh chấp đất đai đã có bản án, quyết định của tòa án có hiệu lực thi hành, trong đó yêu cầu thu hồi sổ đỏ. Trong những trường hợp này, cơ quan có thẩm quyền sẽ căn cứ vào bản án của tòa án để thực hiện việc thu hồi.

6. Thu hồi khi có kết luận thanh tra hoặc phát hiện sai phạm

Nếu cơ quan thanh tra kết luận sổ đỏ đã cấp không đúng quy định, cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Trường hợp cơ quan nhà nước phát hiện sổ đỏ cấp sai, họ sẽ thông báo cho người sử dụng đất về lý do thu hồi. Nếu người sử dụng đất phát hiện sổ đỏ của mình bị cấp sai, họ có thể kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền để xem xét thu hồi.

Xử lý thiệt hại khi cấp sổ đỏ sai quy định

Nếu việc cấp sổ đỏ sai quy định dẫn đến thiệt hại cho người dân, việc xử lý thiệt hại sẽ được thực hiện theo bản án hoặc quyết định của tòa án. Trong trường hợp sổ đỏ đã cấp sai quy định mà người sử dụng đất đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, thì việc thu hồi không được thực hiện.

Đính chính sổ đỏ khi có sai sót

Theo Luật Đất đai 2024, cơ quan cấp sổ đỏ có trách nhiệm đính chính nếu phát hiện có sai sót về thông tin của người được cấp sổ đỏ hoặc về thông tin thửa đất, tài sản gắn liền với đất. Nếu có sai sót trong thông tin thửa đất, cơ quan cấp sổ đỏ sẽ đính chính lại thông tin và cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Kết luận

Luật Đất đai 2024 đã quy định rõ ràng các trường hợp thu hồi sổ đỏ, nhằm bảo vệ quyền lợi của người dân và đảm bảo tính chính xác trong quản lý đất đai. Việc thu hồi sổ đỏ có thể xảy ra trong nhiều trường hợp khác nhau, bao gồm cấp sai quy định, tranh chấp đất đai, hoặc yêu cầu của tòa án. Người dân cần nắm rõ các quy định này để bảo vệ quyền lợi của mình và thực hiện đúng các thủ tục khi có thay đổi về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Liên hệ để được tư vấn luật: 0917.839.686